مقاله آموزشی شادکامی و راه‌های افزایش آن

قیمت :

رایگان!

شادکامی یکی از مؤلفه‌هایی است که افراد در زندگی، شغل و روابط اجتماعی به دنبال ایجاد آن هستند تا از زمان و لحظات خود بهترین استفاده را داشته و بتوانند به موفقیت برسند. برای داشتن شادکامی در فعالیت‌ها لازم است تا اقداماتی از سوی فرد و جامعه شکل گیرد.

در ادامه ابتدا با مفهوم شادکامی و روش‌های ایجاد آن آشنا می‌شوید.

نشاط و شادکامی چیست؟

شادکامی
شادکامی

نشاط  از جمله پدیده­های روان شناختی است که تحقیقات، مطالعات و بررسی­های مختلفی را معطوف خود ساخته است. روان شناسان نظریه پرداز، نشاط را نوعی هیجان مثبت می‌دانند که تأثیر زیادی بر کارهای جسمانی، شناختی و روانی در مکانیزم دارد و عملکرد آدمی را در زمینه­های مختلف بهبود می­بخشد.

از نشاط به عنوان یکی از هیجانات شاخص آدمی نام برده می‌شود. به باور کارشناسان افراد فاقد این هیجان، در دام اختلالات مختلف روانی و جسمانی‌ گرفتار می­شوند.

برای دریافت پرسشنامه شادکامی کلیک کنید.

مهم‌ترین شاخص‌ها و علائم هیجان نشاط عبارتند از:

  1. احساس لذت و خوشی
  2. خوش بینی و امید مستمر
  3. خواب آرام و رضایت بخش
  4. احساس تندرستی
  5. نگرش مثبت به خود و دیگران
  6. احساس رشد شخصی
  7. توانایی خندیدن از ته دل
  8. رضایت از جذابیت خویش
  9. رضایت از میزان توانایی خویش
  10. احساس برانگیختگی هیجانی و انرژیک بودن و….

از نظر ‌هاکمن و دیگران نیز نشاط دارای سه بعد اساسی است که عبارتند از:

  1. جنسی
  2. هیجانی (عاطفی)
  3. شناختی (ذهنی)

فرد دارای نشاط به ندرت از نشانه­هایی ‌نظیر سر درد مزمن، احساس تنیدگی و فشار جسمانی (مانند ‌گرفتگی عضلانی)، بی‌نظمی در کارکرد سیستم تنفسی و قلبی و جز آن رنج می­برد. چنین فردی از نظر هیجانی نیز به ندرت در دام اختلالات روانی، به ویژه اضطراب و افسردگی،‌گرفتار می‌شود.

پرسشنامه شادکامی آکسفورد

علاوه بر آن، فرد با نشاط از حداکثر مهارت‌های ذهنی خویش در جهت رشد بهره می­گیرد. از همین رو در ابراز ایده­های نو، مسئله سیاسی، تمرکز و یاد­ سپاری و یاد آوری اطلاعات از دیگران پیشی می­گیرد.

عوامل مؤثر بر شادکامی

محققان مختلف نشان داده­اند که چند دسته عامل با میزان و سطح شادکامی رابطه معناداری دارند. پاره­ای از آن عوامل به شرح زیر است:

شخصیت

تحقیقات مختلف نشان داده­اند که نوع شخصیت افراد، با سطح شادکامی و نشاط آنان رابطه معناداری دارد. محققان رابطه ویژگی شخصیتی برونگرایی را با نشاط و جسارت اجتماعی مورد مطالعه قرار داده و نشان داده­اند که بین این سه متغیر، همبستگی مثبت بالایی وجود دارد.

روابط اجتماعی

دومین عامل مرتبط با نشاط، میزان برخورداری از روابط حمایت‌گر اجتماعی و دوستی­های صمیمانه است. اهمیت این عامل به ویژه در نوجوانی و جوانی بیش از سایز دوره­های سنی است، زیرا نوجوانان به دوستانی نیاز دارند که با آنها به بازی و تفریح بپردازند، با آنها وقت گذرانی کنند و نظرات و ایده­های خود را با آنان در میان گذرانند.

اعتماد به نفس بالا نیز می­تواند موجب رضایت خاطر و احساس شادمانی شود. به همین دلیل است که علمای تربیتی به والدین و معلمان توصیه می­کنند با تأکید بر توانایی و تأیید آن‌ها هم بر عزت نفس و نشاط مربیان خود بیفزاید.

تلاش و جدیت

بر خلاف آنچه به نظر می‌رسد، یافته­های تحقیقی بیانگر وجود رابطه نیرومند بین تلاش و فعالیت زیاد (اما نه در حد ایجاد فرسودگی) و سطح نشاط است. مهم­ترین دلیل این رابطه را می­توان در موقعیت حاصل از جدیت و تلاش جستجو کرد، زیرا تلاش و کوشش فراوان موجب موفقیت در درس یا شغل می­شود.

هر موفقیتی نیز موجب ایجاد احساس رضایت و خرسندی می­شود از طرفی خرسندی و نشاط نیز انگیزه برای تلاش بیشتر را دو برابر می­کند. به همین دلیل دور مثبتی پدید می­آید که حاصل ان استمرار روزافزون موفقیت و نشاط و شادابی متعاقب آن است.

تفریحات

شواهد پژوهش بیانگر این واقعیت است که اختصاص بخشی از اوقات هفته به تفریح و سرگرمی موجب افزایش میزان نشاط می­شود. ناگفته پیداست که تفریحات دسته جمعی بیشتر از تفریحات انفرادی موجب افزایش نشاط می­شوند. افزون بر این، هر کسی از تفریحاتی لذت می­برد و بر اثر آن شور و شعف می­شود که بر اساس میل و رغبت خودش انتخاب کرده است.

سلامت جسمی و روانی

گرچه اغلب گفته می­شود که نشاط، سطح روانی و جسمانی را زیاد می‌کند، اما سلامت نیز بر سطح و میزان تجربه نشاط تأثیر زیادی می­گذارد. از همین رو هر اختلال و بد کار کردن جسمی یا روانی را باید پیش از مزمن شدن درمان کرد, زیرا هر علامت (سمپتوم) بیماری شناختی (پاتولوژیک) ممکن است نوعی نگرانی و دلواپسی مزمن را به وجود آورد.

باورهای دینی

بین سطح نشاط و میزان اعتقاد به باورها و ارزش‌های دینی، رابطه معناداری وجود دارد. زمانی که باورهای دینی منجر به رفتارهای دینی می­شوند، میزان آن رابطه بیشتر می­شود.

باورها و رفتارهای دینی به منزله نوعی مکانیسم انضباطی عمل می‌کنند که از یک سو موجب افزایش سطح عمق پذیری در برابر استرس‌های زندگی روزمره می­شوند. از طرف دیگر به کار گرفتن اعمالی که با میل و رغبت درونی صورت می­گیرند موجب ایجاد خرسندی و رضایت خاطر می­شوند.

روش‌های افزایش شادکامی و نشاط کدام‌ها هستند؟

روش‌های افزایش شادکامی
روش‌های افزایش شادکامی

در ادامه توضیخات متغیر شادکامی با برخی از روشهایی را که اثر بخشی آنها در ایجاد نشاط و شادکامی در تحقیقات تجربی مورد تأیید قرار‌گرفته است مرور می­شوند.

  • روش خود القایی
  • مشاهده فیلمهای هیجان انگیز و مطالعه رمان‌های شاد
  • موسیقی، مولّد نشاط
  • خیال پردازی مثبت
  • تعامل با افراد شاد
  • هدیه‌گرفتن و هدیه دادن
  • تظاهرات چهره­­ای
  • سهم هر یک از عوامل پیش گفته در ایجاد شادکامی

با مرور تحقیقات مختلف، سهم هر یک از عوامل گفته را در ایجاد نشاط مشخص شده است. نتیجه به صورت زیر است.

روش میزان تأثیر
مشاهده ء فیلم‌های کمدی و هیجان انگیز

دریافت هدایا

روش خود القایی

خیال پردازی

دریافت باز خورد مثبت

شنیدن موسیقی شاد

تعامل اجتماعی

تظاهرات چهره­ای

۷۳%

۳۸%

۳۸%

۳۶%

۳۳%

۳۲%

۲۷%

۱۹%

 

همان گونه که جدول بالا نشان می‌دهد از بین هشت روش مورد بررسی، تأثیر مشاهده فیلم‌های کمدی و شاد در ایجاد نشاط، بیشتر از سایر روش‌ها است، امّا روش‌های مذکور در جدول بالا تنها روش‌های ایجاد نشاط نیستند.

محققان توانسته­اند روش‌های مختلف دیگری را نیز شناسایی کنند. پاره­ای از محققان نیز تقسیم بندی زیر را برای روش‌های ایجاد نشاط ارائه داده­اند:

  • تعامل اجتماعی
  • مبارزه با افسردگی و خلق پایین
  • افزایش کارایی

پرسشنامه سرمایه اجتماعی

در آخر می‌توان گفت نشاط یکی از هیجانات آدمی است که تأثیر ژرف و ماندگاری بر عکس‌العمل جسمی، روانی و شناختی آدمی دارد و عملکرد او را در قلمرو­های مختلف فعالیتی افزایش می‌دهد.

عوامل مختلفی در ایجاد نشاط نقش دارند که از آن جمله می­توان به سبک شخصیتی فرد، تعامل اجتماعی، باورها و کنش‌های مذهبی و تفریحات اشاره کرد. از این عوامل اغلب تحت عنوان عوامل پیش آیند (مسبّب) نشاط یاد می­شود.

نشاط پیام‌های مطلوبی برای فرد در بردارد که از آن جمله می­توان به افزایش سطح سلامت، پیشرفت شغلی و تحصیلی، رضایت خاطر و عکس‌العمل مطلوب اجتماعی اشاره کرد.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *